Heeft jouw hond regelmatig last van stress?

Heeft jouw hond regelmatig last van stress? Hoe kun je je hond helpen?

Stress is nodig om te kunnen overleven. Wanneer jij niet reageert op een mogelijk gevaar, of een mogelijke dreiging niet uit de weg gaat, of deze dreiging probeert weg te krijgen, wordt de kans om te overleven kleiner.

Dit geldt ook voor onze honden. Het hebben van een stressreactie is noodzakelijk.

Stressreacties helpen onze honden om te kunnen gaan met uitdagende en bedreigende situaties in hun leven.

Honden kunnen dat op twee verschillende manieren doen. 

Afhankelijk van hoe jouw hond zich gedraagt spreek je van een actieve coping stijl (je hond wordt actief, misschien vocaal, hectisch, jouw hond heeft misschien een hoge staart houding, snelle staartbewegingen, hij/zij gaat misschien rennen, springen, blaffen, ijsberen, vluchten of vechten), of van een passieve coping stijl (niet-agressief, teruggetrokken, rustig, stil, bevroren, wil zich verschuilen, gaat misschien bibberen, de oren kunnen naar achteren zijn, de staart omlaag, jouw hond vermijd oogcontact, het wit van de ogen is misschien te zien, misschien gaat jouw hond op de grond snuffelen, of zijn/haar hoofd of lichaam wegdraaien). (Deze passieve coping stijl wordt ten onrechte nog wel eens verward met kalm zijn, maar is dus wezenlijk anders).

Zowel de actieve als de passieve hond kunnen een verhoogd hartritme hebben. Ze kunnen allebei haar verliezen, zicht krabben en/of afschudden, hun lippen aflikken, niet willen eten, niet willen spelen, gapen, hijgen, hun ogen kunnen alle kanten op gaan.

Het lichaam reageert op stress door processen die nodig zijn voor de lange termijn tijdelijk even stop te zetten of hier minder energie in te steken. 

Deze processen zijn bijvoorbeeld het groeiproces, maar ook het verteringssysteem. Ook het immuunsysteem kan tijdelijk worden stilgelegd, evenals het systeem wat zorgt voor weefselherstel.

Deze systemen worden stilgelegd omdat het merendeel van de energie wordt gestoken in korte-termijn overlevingsmechanismen.

Jouw hond heeft energie nodig om te kunnen vluchten of vechten als het nodig is.

Stress beïnvloedt ook het geheugen van jouw hond en de mogelijkheid om te leren.

Een beetje stress verbetert dit, omdat je extra alert wordt, maar te veel stress is hier erg nadelig voor. Je hoofd wordt dan zo in beslag genomen door de factoren die de stress veroorzaken, dat er geen ruimte overblijft om iets nieuws te leren.

Acute stress kan nuttig zijn, omdat het dieren helpt te overleven. Chronische of langdurige activering van het stress-systeem is slecht. 

Je kunt je voorstellen dat, wanneer bovengenoemde lange termijn processen te lang of te vaak stilgelegd worden, dit invloed heeft op de lichamelijke en geestelijke toestand van jouw hond.

Een dier in het wild is meer in staat om invloed uit te oefenen op de hoeveel inkomende prikkels, door zijn eigen gedragingen, dan onze honden. 

Een wild dier kan naderen, onderzoeken, aanvallen, vermijden, ontsnappen, jagen en zich verstoppen voor een bepaalde prikkel. Onze honden hebben wat dat betreft minder keuzes. Als er bijvoorbeeld visite bij jou thuiskomt, terwijl jouw hond dit spannend vindt, dan kan jouw hond niet zeggen ‘zo, ik ga even een blokje om’. Of wanneer jouw hond tijdens de aangelijnde wandeling iets tegenkomt wat hij/zij spannend vindt, dan kan jouw hond vaak ook niet zeggen ‘ik loop hier liever met een grote bocht omheen’.

Honden die leven in onze mensenwereld worden aan allerlei prikkels blootgesteld die tot stress bij hen kunnen leiden.

Onder andere pijn, angst, nieuwe en onbekende situaties, frustratie, sociale stress factoren (bijvoorbeeld omdat dieren bang zijn dat iemand anders hun eten, speeltje of ligplaats afpakt), conflictsituaties tussen gezinsleden, aangeleerde verwachtingen (als mijn eigenaar die schoenen aandoet word ik waarschijnlijk alleen gelaten en die verwachting alleen al zorgt voor stress) kunnen allemaal stress veroorzakende factoren in het leven van onze honden zijn.

Controle en voorspelbaarheid maken de situatie beter voor onze honden.

Voorspelbaarheid geeft meer rust.

Wanneer jouw hond te maken krijgt met onvermijdelijke stress, maar de situatie is voorspelbaar voor jouw hond, dan kan jouw hond tussen de stress momenten ontspannen. Hij hoeft niet voortdurend op zijn hoede te blijven, omdat hij weet wanneer er weer een stressvolle gebeurtenis zal gaan komen. Wanneer de situatie volledig onvoorspelbaar is, dan blijft jouw hond voortdurend ongerust en op zijn hoede. Jouw hond ervaart dan voortdurend een bepaalde mate van stress.

Een voorbeeld: eigenaren die ‘stiekem’ verdwijnen, omdat hun hond anders misschien wel gaat blaffen als hij/zij de eigenaar ziet vertrekken, maken op deze manier hun hond vaak nog meer alerter en nog meer ongerust. Een hond van een eigenaar die ‘stiekem’ verdwijnt heeft het idee constant op zijn hoede te moeten blijven omdat er geen signalen afgegeven worden wanneer de eigenaar weg zal gaan.

Controle geeft ook meer rust.

Controle over prikkels zorgt ervoor dat jouw hond kan ontsnappen aan een negatieve ervaring. Wanneer jouw hond zelf iets kan doen om aan de situatie te ontkomen, dan is de stress minder dan wanneer jouw hond dat niet kan. Wanneer jouw hond weg kan lopen bij een prikkel die hij/zij spannend vindt, dan maakt dat de situatie eenvoudiger voor jouw hond dan wanneer hij/zij gedwongen wordt in die situatie te blijven.

Een voorbeeld: wanneer jij jouw hond volgt tijdens de wandeling (uiteraard binnen de grenzen van redelijkheid, tijd en veiligheid) in plaats van andersom, kan jouw hond zelf bepalen óf en in welke mate hij een bepaalde prikkel op wil zoeken of liever wil vermijden.

Ook feedback krijgen helpt.

Wanneer jouw hond ook nog feedback krijgt (Yes, je hebt die prikkel heel goed vermeden), dan ervaart jouw hond nog minder stress. Onjuiste feedback krijgen zorgt juist weer voor meer stress.

Een voorbeeld: wanneer jouw hond met een boog om een andere hond heen wil lopen, en jij volgt jouw hond hierin en zegt tegen je hond hoe knap hij met deze situatie is omgegaan, geeft jouw hond dat vertrouwen voor een volgende keer. Andersom geldt wanneer jouw hond met een boog om een andere hond heen wil lopen, maar jij corrigeert jouw hond voor het trekken aan de lijn, dat dit jouw hond de volgende keer nog extra onzeker of ongerust zal maken.

Hoe kun je je hond helpen?

Stress is iets wat onvermijdelijk is in ons leven, en ook in het leven van onze honden. Wij hondeneigenaren kunnen echter wel proberen onze honden zo min mogelijk in stressvolle situaties te brengen. Wat voor de ene hond stressvol is, hoeft dat voor de andere hond niet te zijn. Kijk dus altijd goed naar je hond om te bepalen hoe hij/zij situaties ervaart.

Wanneer er sprake is van onvermijdelijke stress, help je hond dan zoveel mogelijk door situaties voorspelbaar te maken voor hem of haar, je hond zoveel mogelijk controle te geven in dat soort situaties en je hond ook te vertellen wanneer hij of zij er goed mee omgaat.

Ik wens jou en jouw hond veel ontspanning en weinig stress!

Sylvia

P.S. Ervaart jouw hond regelmatig stress? Zou je dit willen veranderen voor je hond maar weet je niet goed hoe? In een gratis gesprek kunnen we samen bekijken wat jouw hond nodig heeft en hoe ik je hierbij zou kunnen helpen. Voor meer info over zo’n gesprek kun je hier klikken.