Aangeleerde hulpeloosheid
Aangeleerde hulpeloosheid? Wat is dat?
Aangeleerde hulpeloosheid is het verschijnsel waarbij een mens of dier geleerd heeft dat hij/zij geen invloed kan uitoefenen op de gebeurtenissen die hem/haar overkomen.
Wanneer iemand in een staat van aangeleerde hulpeloosheid verkeert, dan onderneemt deze persoon, of dit dier, niets meer om iets aan zijn/haar situatie te veranderen. Zelfs niet als de mogelijkheid zich hiertoe zou voordoen.
Aangeleerde hulpeloosheid: een voorbeeld.
Stel je sluit een vogel uit je tuin op een kooitje. In het begin is het diertje onrustig, en probeert van alles te doen om uit het kooitje te kunnen komen. Maar als alle pogingen mislukken, geeft het vogeltje het op. Hij probeert niets meer.
Wanneer deze toestand een tijdje voortduurt, dan komt de vogel in een staat van aangeleerde hulpeloosheid. Zou je het deurtje opendoen terwijl de vogel in die toestand is, dan blijft hij gewoon in het kooitje zitten. Hij heeft de moed opgegeven dat er ooit nog iets aan zijn toestand zou kunnen veranderen en onderneemt niets meer om dit te proberen.
Aangeleerde hulpeloosheid is een vreselijke toestand om in te verkeren.
Je voelt je depressief en bent in een soort apathische toestand terecht gekomen. Je hebt de moed echt opgegeven.
Waarom leg ik je dit uit? Omdat het bij dieren nogal eens voorkomt dat ze in deze toestand zijn, zonder dat wij dit als eigenaren opmerken of onderkennen.
Dieren die in zo’n staat verkeren worden door ons als mensen vaak als ‘braaf en volgzaam’ omschreven. Dit, terwijl ze dus verre van gelukkig zijn.
Hieronder noem ik wat voorbeelden zoals ik deze ben tegengekomen in mijn werk als gedragsdeskundige voor honden:
Een hond die tijdens de wandeling niet reageert op wat er dan ook maar voorbijkomt. Niet omdat hij dit niet boeiend vindt, of omdat hij zo goed luistert, maar omdat hij in het verleden ongenadig is afgestraft omdat hij wel reageerde.
De hond die oorspronkelijk blafte en jankte wanneer zijn eigenaar van huis was, maar die zich nu op die momenten niet meer durft te verroeren. Omdat zijn eigenaar een antiblafband heeft gebruikt om hem stil te krijgen.
Een hond die muisstil is en zich niet verroert in de Bench, omdat hij hier hele dagen in wordt opgesloten.
De hond die doodstil op zijn kleedje ligt wanneer er visite in huis is. Niet omdat zijn eigenaar hem dit als een veilig plekje heeft aangeleerd, maar omdat deze hond hier steeds naartoe werd gesleurd wanneer hij interactie met de visite wilde.
Ja, dit zijn extreme gevallen. Maar ze komen dus echt voor.
Nog steeds zijn er heel veel hondeneigenaren die niet, of niet voldoende, beseffen dat honden (en alle dieren) emoties hebben. Dat de reden waarom je hond zich zo gedraagt (of misdraagt) altijd een onderliggende emotie is. En dat je, wanneer je gedrag probeert te veranderen, zonder met deze emoties rekening te houden, voorbij kunt gaan aan het hele wezen van wat je hond is. Op deze manier worden nog steeds heel veel honden tekortgedaan. Omdat ze nu eenmaal moeten luisteren. Zich moeten aanpassen aan situaties die voor hen heel ingewikkeld zijn.
Doet jouw hond ook niet altijd wat jij wil?
Vind jij dat hij zich soms echt misdraagt? Kijk dan verder dan alleen dit gedrag te willen veranderen of te onder drukken. Ga eerst na waarom jouw hond dit doet. Wat hij/zij hiermee wil bereiken. Hoe je hond zich voelt. En ga daarna pas nadenken hoe je ervoor kunt zorgen dat je hond zich anders gedraagt, rekening houdend met die gevoelens van je hond.
P.s. zou je hier hulp bij willen? Laten we samen bekijken wat er aan de hand, wat er nodig is, én hoe ik je hiermee kan helpen, tijdens een gratis gesprek.