Wat is controle, bezien van het welzijnsperspectief van jouw hond?
En kun je je hond wel controle geven?
Zowel mensen als dieren zetten zich in om controle te krijgen. Ze werken om hun omgeving te kunnen veranderen. Wanneer mensen en dieren het idee hebben dat ze niets kunnen doen om iets aan hun omgeving of hun omstandigheden te veranderen, dan kan dat zelfs leiden tot depressie en apathie.
Om je een voorbeeld te geven: stel je moet naar de tandarts. En je vindt dat best wel spannend. Wanneer je dan door de tandarts in de stoel geduwd wordt, zonder dat je enig idee hebt wat hij gaat doen en wat je kunt verwachten, dan voelt deze situatie heel bedreigend. Deze situatie zal meer bedreigender voor je voelen dan wanneer de tandarts rustig uitlegt wat er gaat gebeuren, en met je afspreekt dat, wanneer jij je hand opsteekt, hij even zal stoppen met je behandeling.
Ook al moet je in allebei de situaties dezelfde vervelende behandeling ondergaan, in het tweede geval heb je meer controle over de situatie en dit zorgt ervoor dat je deze situatie hoogstwaarschijnlijk beter kunt handelen dan de eerste situatie.
Controle hebben voor jouw hond gaat over invloed uit kunnen oefenen en keuzes kunnen maken.
Het is voor jouw hond zelfs een primaire beloning om ergens controle over te kunnen hebben. Dat wil zeggen dat jouw hond het krijgen van controle als een beloning ervaart (net zoals het krijgen van iets lekkers) en niet dat het een aangeleerde beloning is (bijvoorbeeld zoals de clicker).
Het hebben van controle voor jouw hond wil zeggen:
- Dat jouw hond de situatie in meer of mindere mate kan beïnvloeden.
Jouw hond kan, door zich anders te gedragen, zijn/haar de omgeving veranderen of zijn perceptie van de omgeving veranderen. Bijvoorbeeld jouw hond kan op een prikkel aflopen, of hij kan er juist vandaag lopen. En jouw hond kan in een situatie gaan, of deze juist van een (veilige) afstand bekijken.
2. Jouw hond kan keuzes maken.
Jouw hond kan bijvoorbeeld kiezen of hij wel of niet contact wil maken met andere honden, of hij wil eten, kluiven, de omgeving in de gaten wil houden, enzovoorts.
Natuurlijk kun je je hond niet in elke situatie zelf laten kiezen.
Wij leven in een mensenwereld en jouw hond kan de gevolgen van bepaalde keuzes echt niet overzien. Jij moet zorgen voor de veiligheid en gezondheid van jouw hond. Jij bent verantwoordelijk voor waar je jouw hond wel of niet laat wandelen. En hoeveel eten hij mag krijgen op een dag. Maar jouw hond, binnen de grenzen van de mogelijkheden die er zijn, regelmatig zelf te laten kiezen, komt zeker ten goede aan het welzijn van jouw hond.
Keuzes die je je hond zelf kunt laten maken zijn bijvoorbeeld:
- “Met welk speeltje wil je spelen, dit groene of deze blauwe?”
- “Wil je stil blijven staan tijdens de wandeling om te snuffelen? Natuurlijk mag dat!”
- “Wil jij hier rechtsaf? Ja hoor, die straat is ook veilig voor ons, laten we dat doen.”
- “Wil je je maaltijd in deze Kong, of liever in deze voerbal?”
Door je hond regelmatig dit soort keuzes te bieden, krijgt je hond meer controle over zijn leven.
Andere keuzes die voor je hond heel belangrijk kunnen zijn, en die zijn/haar gedrag kunnen veranderen zijn bijvoorbeeld:
- “Ik zie dat er een andere hond onze richting uit wandelt, wil je hier wel of niet naartoe?” En dan dus naar de lichaamstaal van jouw hond kijken om te ontdekken hoe jouw hond deze situatie ervaart. Vindt jouw hond deze andere hond spannend, of wil hij juist graag even wat sociale interactie?
- “Mag ik je nagels knippen, of vind je dat vervelend of eng?” Ook hier is het belangrijk goed op de lichaamstaal van je hond te letten, en je hond niet in een bepaalde situatie te dwingen. Je kunt je hond vervolgens, bijvoorbeeld door middel van ‘startknoptraining’ (voor meer informatie hierover kun je hier klikken), leren dat hij zelf toestemming kan geven of hij eraan toe is dat jij zijn/haar nagels knipt.
- “Ik vind het zo gezellig om je te aaien, maar wil je dat eigenlijk wel?” Toestemming vragen aan je hond om te aaien is eigenlijk wel zo eerlijk voor je hond, vind je niet? Meer hierover kun je hier lezen.
Honden zelf laten kiezen, in plaats van ze in bepaalde situaties te dwingen, is enorm welzijn verhogend en leidt bovendien vaak tot ander gedrag.
Wanneer jij bijvoorbeeld een hond hebt die gromt of lelijk doet bij verzorgende handelingen, kan deze manier van handelen de situatie voor jouw hond compleet veranderen. Het gevoel van dreiging wat je hond voorheen ervaarde, kan hierdoor verdwijnen, waardoor het grommen van jouw hond ook als vanzelf verdwijnt.
Laat jij jouw hond wel eens zelf keuzes maken? Zo ja, in wat voor soort situaties en waaruit kan jouw hond dan kiezen? Laat het met zeker even weten!
Sylvia
